संतांची रामोपासना

***धनश्री साने***

भारतात फार पूर्वीपासून रामोपासना चालत आली आहे. प्रभू रामचंद्र हिंदू संस्कृतीचा, धर्माचा आत्मा आहे. प्रत्येक हिंदूचे अंतरंग बालपणापासून संस्कारित होते ते रामकथेमुळेच. श्रीरामाच्या उत्तुंग आदर्शामुळे, पराकोटीच्या स्वार्थत्यागामुळे त्याच्या चरित्राची उंची व महत्ता हिमालयासारखी आणि खोली महासागरासारखी झाली आहे. रामाचा पराक्रम, शौर्य, नीती, धर्माचरण, विवेक, औदार्य, वचनपालन, एकपत्निव्रत इ. श्रेष्ठतम गुणांची मोहिनी श्रेष्ठ-कनिष्ठ, सान-थोर, सामान्य-असामान्य, निरक्षर-पंडित सर्वांवर आहे. श्रीराम-सीता हा हिंदू कुटुंबसंस्थेचा आदर्श आहे.

 

भारतीय संतपरंपरेतील अनेक संतांनी आपल्या उपास्य दैवताच्या बरोबरीने श्रीराममाहात्म्य वर्णिले आहे. तुलसीदास, समर्थ रामदास या संतांचे तर श्रीराम हेच उपास्य दैवत. संत सूरदासांनी ‘सूर रामायणा’मध्ये रामभक्तीच्या अनंत लीला गायल्या आहेत.

‘रामचरितमानस’ या ग्रंथाचा कर्ता, महाकवी, श्रेष्ठ रामभक्त तुलसीदासजी यांनी वाल्मिकी रामायणावर आधारित श्रीरामचंद्रांचा गौरव गाणारी अलौकिक कथा अवधी भाषेतील महाकाव्यात शब्दबद्ध केली. या ‘रामचरितमानसा’चे स्थान विश्ववाङमयात अजोड आहे.

सन्मुख उभा भीम कपीन्द्र। वज्रदेही ।।